Konferencja w 80. rocznicę Zbrodni Wołyńskiej.
7 lipca w Domu Nestora w Cieszanowie (budynek dawnej synagogi) odbyła się konferencja naukowa z okazji 80. rocznicy Zbrodni Wołyńskiej. To największe wydarzenie w regionie przypominające o tragedii ludności polskiej na Wołyniu zostało zorganizowane przez Instytut Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie oraz Miasto i Gminę Cieszanów.
Rozpoczęcia konferencji dokonali jej gospodarze – Dyrektor Instytutu Pamięci Narodowej Oddział w Rzeszowie dr hab. Dariusz Iwaneczko oraz Burmistrz Miasta i Gminy Cieszanów Zdzisław Zadworny. W konferencji uczestniczyło wielu zaproszonych gości, w tym m.in. senator Andrzej Pająk, Wicewojewoda Podkarpacki Jolanta Sawicka, Starosta Łańcucki Andrzej Krzysztoń, Wicestarosta Lubaczowski Barbara Broź, Wójt Gminy Lubaczów Wiesław Kapel, przedstawiciele lubaczowskiego koła Światowego Związku Żołnierzy AK, prezes Towarzystwa Miłośników Lwowa i Kresów Południowo-Wschodnich w Lubaczowie Maria Magoń wraz z zarządem, przedstawiciele służb mundurowych (wojska, policji, straży granicznej, służby leśnej). Samorząd Miasta i Gminy Cieszanów oprócz burmistrza reprezentowali Przewodniczący Rady Miejskiej w Cieszanowie Adam Zaborniak wraz z radnymi, a także dyrektorzy i kierownicy jednostek naszej gminy.
W pierwszej części konferencji zostały przedstawione następujące referaty: dr. Tomasza Berezy (IPN Rzeszów) „Wołyń i Podkarpacie – związki (nie)oczywiste”, dr. Piotra Chmielowca (IPN Rzeszów) „Zbrodnie bojówek ukraińskich na polskiej ludności cywilnej we wrześniu–październiku 1939 r.” i dr. hab. Mariusza Krzysztofińskiego (IPN Rzeszów) „Rodziny Tokarczuków doświadczenia z nacjonalizmem ukraińskim”.
Kolejnym punktem programu był niezwykle interesujący panel dyskusyjny „Jak rozmawiać o Wołyniu w 2023 roku?” prowadzony przez Alinę Bosak z udziałem wybitnych historyków i badaczy stosunków polsko-ukraińskich: Ewy Siemaszko, prof. dr. hab. Grzegorza Motyki, prof. dr. hab. Leonida Zaszkilniaka, dr. hab. Jana Pisulińskiego oraz emerytowanego ordynariusza diecezji charkowsko-zaporoskiej ks. bp. Mariana Buczka.
W trzeciej części konferencji można było wysłuchać referatów: Tomasza Roga „Walki z UPA w obronie Narola (21 maja 1944 r.)”, Mariusza Skorniewskiego (Stowarzyszenie „Robim Co Możem” Ulhówek) „Straty biologiczne ludności polskiej spowodowane działaniami bojówek OUN i oddziałów UPA na terenie gminy Ulhówek” i Grzegorza Leszczyńskiego (IPN Rzeszów) „Napad UPA na Prusiek (19/20 października 1946 r.)”.
Na zakończenie konferencji miała miejsce prezentacja książki „Misterium iniquitatis. Osoby duchowne i zakonne obrządku łacińskiego zamordowane przez ukraińskich nacjonalistów w latach 1939–1945” z udziałem jej autora ks. prof. dr. hab. Józefa Mareckiego.
Warto podkreślić bardzo dużą frekwencję podczas konferencji w Cieszanowie (nawet ponad 120 osób) oraz fakt, że panel dyskusyjny „Jak rozmawiać o Wołyniu w 2023 roku?” transmitowany był na żywo na kanale YouTube rzeszowskiego oddziału IPN.
LINK do relacji z dyskusji na Kanale IPN Rzeszów.
Tekst: Tomasz Róg
Zdjęcia: Małgorzata Łachowska
